Türkiye otomotiv pazarında yerli üretim araçların payı son dönemde dikkat çeken bir düşüş yaşıyor. Artan ithalat, kur baskısı ve tüketici tercihlerindeki değişim, yerli markaların pazardaki konumunu zorluyor. İşte son verilerle yerli araç satışlarının düşüş sebepleri ve sektöre etkileri…
Yerli Otomobil Satışlarında Gözle Görülür Gerileme
Türkiye otomotiv pazarı 2025 yılına dalgalı bir başlangıç yaparken, yerli üretim araçların toplam satışlardaki payı gerilemeye devam ediyor. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) tarafından yayımlanan son verilere göre, yılın ilk çeyreğinde satılan her 10 otomobilden yalnızca 3’ü yerli üretim oldu.
2022’de yüzde 45’e kadar çıkan yerli otomobil satış oranı, 2024 sonunda yüzde 35’e kadar gerilemişti. 2025’in ilk üç ayında ise bu oran yüzde 31,7 olarak ölçüldü. Bu düşüş, hem tüketici alışkanlıklarında değişim olduğunu hem de ithal markaların pazarda daha agresif hale geldiğini gösteriyor.
İthalatın Artışı ve Kurun Etkisi
Yerli araçların pazar payındaki düşüşün en önemli nedenlerinden biri, ithal araçların kampanyalarla agresif şekilde pazara girmesi. Özellikle Avrupa ve Uzak Doğu menşeli markalar, döviz kurlarındaki artışa rağmen özel finansman seçenekleri ve lansman kampanyalarıyla geniş kitlelere ulaşmayı başarıyor.
Buna karşılık yerli üreticiler, artan üretim maliyetleri ve tedarik zincirindeki kırılganlık nedeniyle fiyat rekabetinde zorlanıyor. Özellikle kur farkı, ithal araçların maliyetlerini artırsa da marka algısı ve donanım avantajı gibi faktörler tüketicilerin tercihlerini etkiliyor.
Hangi Yerli Markalar Zorlanıyor?
Türkiye’de üretim yapan TOGG, Renault, Fiat, Hyundai, Ford Otosan ve Toyota gibi markalar, pazarda yerli araç kategorisinde değerlendiriliyor. Ancak bu markaların bir kısmı yüksek donanımlı versiyonlarını ithal ediyor veya parçalarını yurtdışından tedarik ettiği için rekabette zorlanabiliyor.
Özellikle şu modellerin satışlarında düşüş gözlendi:
- Fiat Egea (rekabetçi fiyatına rağmen talepte azalma)
- Renault Clio ve Megane (Fransa üretimli versiyonlar tercih ediliyor)
- Hyundai i20 (ithal rakiplerine göre donanım zayıflığı algısı)
- Toyota Corolla (ithal hibrit versiyonlara yönelim)
TOGG’un Etkisi Sınırlı Kaldı
Yerli elektrikli araç markası TOGG, beklentilerin aksine yerli araçların pazar payını hızlı şekilde yukarı çekemedi. İlk etapta yalnızca T10X modeliyle sınırlı kalan marka, satış adedi olarak önemli bir başarı elde etmiş olsa da genel pazar dinamiklerini değiştirecek etkiyi henüz yaratabilmiş değil.
TOGG’un yeni model ve segmentlere açılmasıyla birlikte yerli üretimin toparlanması bekleniyor ancak bu sürecin kısa vadede sonuç vermesi zor görünüyor.
Tüketici Tercihleri Değişiyor: Donanım ve Teknoloji Önde
Yapılan anketler ve satış analizleri, Türkiye’deki otomobil kullanıcılarının artık yalnızca fiyat odaklı değil, teknoloji, sürüş destek sistemleri ve estetik gibi unsurları da göz önünde bulundurduğunu ortaya koyuyor. Bu noktada, ithal araçlar özellikle Avrupa’da geliştirilen yeni nesil motorlar, sürüş asistanları ve ekran teknolojileriyle öne çıkıyor.
Yerli modellerin çoğunda ise bu donanımların baz versiyonlarda sunulmaması, alım kararını etkileyen unsurlar arasında yer alıyor.
Sanayiciden Çağrı: Üretime ve Teknolojiye Yatırım Şart
Otomotiv sektörü temsilcileri, yerli araç pazarının daralmasının yalnızca tüketici davranışlarıyla değil, yetersiz Ar-Ge yatırımı, küresel marka iş birliklerinin sınırlılığı ve iç pazardaki belirsizliklerle de doğrudan ilgili olduğunu belirtiyor.
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Yerli üretimi korumak istiyorsak, sadece montaj hattı değil, tasarım ve yazılım alanlarına da yatırım yapmalıyız. Aksi takdirde markalarımız iç pazarda bile rekabet edemez hale gelir.”
Yerli Otomobil Payını Artırmak İçin Öneriler
Yerli üretimin yeniden cazip hale gelmesi için atılması gereken bazı temel adımlar şunlar:
- Yüksek donanımın baz modellerde standartlaştırılması
- Elektrikli ve hibrit model çeşitliliğinin artırılması
- Devlet alımlarında yerli araçlara öncelik tanınması
- Ar-Ge ve yazılım teknolojilerine özel teşvikler
- İhracat odaklı üretim modellerinin desteklenmesi
