24 Temmuz 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) düzenlemesi, hem içten yanmalı hem de elektrikli ve hibrit araç segmentlerinde matrah ve oran dilimlerini yeniden belirleyerek tüketici fiyatlarını ciddi oranda etkiliyor. Bu değişikliğin kapsamı, araç motor hacmine, ürün tipine ve fiyat matrahına göre farklı vergi yükleri getirmesiyle sektörde yeni fiyat dengeleri oluşturuyor.
Yeni ÖTV Dilimleri ve Oranları
ÖTV değişikliğinin temelinde, araçların motor hacmi ve fiyat matrahına göre ayrılan dört dilim bulunuyor. Birinci dilimde, 1.4 litre altı motorlu ve fiyat matrahı 650.000 TL’ye kadar olan araçlar yer alırken; ikinci dilim 650.000–900.000 TL, üçüncü dilim 900.000–1.100.000 TL ve dördüncü dilim 1.100.000 TL üzeri matrahlı araçları kapsıyor. Bu dilimlerde uygulanan ÖTV oranları sırasıyla %70, %75, %80 ve %90 olarak belirlendi. Daha önce birinci dilimde %60, dördüncü dilimde ise %80 olan oranlar, vergi yükünü yaklaşık 10–15 puan artırıyor.
Motor Hacmi ve Segment Bazlı Farklılıklar
1.6–2.0 litre arası benzinli ve dizel araçlarda yeni düzenleme ile ÖTV oranı %150’ye kadar yükseldi. 2.0 litre üzeri modellerde ise vergi yükü %220 seviyesine çıktı. Özellikle pick‑up ve SUV segmenti, matrahı yüksek modeller nedeniyle en büyük ÖTV artışını yaşayan gruplar arasında yer alıyor. Bu kapsamda popüler 2.2 litre hacimli bir SUV modelinin kullanıcıya yansıyan fiyatı, önceki döneme kıyasla 200.000 TL’ye yakın artış gösterebiliyor.
Elektrikli ve Hibrit Araçlarda Değişim
Yerli üretimi destekleme amacıyla elektrikli ve hibrit araçlara uygulanan ÖTV avantajı da güncellenen matrah dilimleriyle değişti. Elektrikli araçların taban vergi oranı %10’dan %25’e çıktı; 1.65 milyon TL’ye kadar matrah aralığında kalan elektrikli modellerde ikinci dilimdeki vergi oranı ise %40 seviyesine ulaştı. Hibrit araçlarda da benzer artışlar görülürken, düşük motor hacimli hibritlerde ÖTV yükü ortalama 20 puan yükseldi. Bu durum, elektrikli mobilite teşviklerinin görece gerilemesine ve satın alma maliyetlerinin yükselmesine neden oldu.
Tüketiciye Yansıyacak Fiyat Farkları
Matrahı 700.000 TL civarında olan 1.4 litre altı bir aracın önceki dönem ÖTV oranı %60 iken yeni düzenlemeyle %75’e çıkarıldı. Bu artış, araç nihai satış fiyatına yaklaşık 15 puanlık vergi farkı üzerinden 80.000–100.000 TL arasında ek yük bindiriyor. Elektrikli araç cephesinde ise 1.2 milyon TL matrahlı bir model, yüzde 15’lik vergi artışı nedeniyle tüketiciye 150.000 TL’yi aşan ekstra maliyetle sunulacak. Böylece hem sıfır araç piyasasında hem de ikinci el segmentinde fiyatlar yukarı yönlü baskı altında kalacak.
İkinci El Piyasası ve Sigorta Maliyetleri
Sıfır araçlardaki ÖTV artışı, ikinci el talebini artırarak bu piyasada fiyat dengelerini değiştirebilir. Sıfır araç fiyatlarının yükselmesi, ikinci elde araç arayan kitleyi genişletirken, neredeyse yeni sayılabilecek düşük kilometreli araçların bile liste fiyatları yüzde 10–20 bandında artış gösterebiliyor. Buna ek olarak kasko ve trafik sigortası primleri, araç değerinin yükselmesi nedeniyle ortalama %5–10 oranında yükseliyor ve kullanıcı bütçesine ek yük geliyor.
Bayi ve Üretici Tepkisi
Otomotiv markaları ve bayi ağları, düzenlemenin yayımlandığı aynı gün fiyat listelerini güncelledi. Bazı markalar stok erteleyerek kampanya tarihlerini revize ederken, küçük hacimli motorlu modellerde farklı finansman seçenekleri sunarak artışları hafifletmeye çalıştı. Yerli üretim muafiyetinden yararlanacak kurum alımları ise kamu ihalelerinde rekabetçi teklifler getirme potansiyeli doğuruyor.
Sektörel Beklentiler ve Alternatif Mobilite Çözümleri
ÖTV matrah ve oranlarının yeni düzene göre şekillenmesi, sektörde hibrit ve düşük hacimli motorlu modellerin cazibesini korumasını sağlayabilir. Kiralama, uzun dönem filo yönetimi ve araç paylaşım uygulamaları, artan satın alma maliyetini dengelemek amacıyla öne çıkıyor. Ayrıca elektrikli şarj altyapısına yapılan yatırımların hız kazanması, toplam sahip olma maliyetini düşürerek uzun vadede elektrikli araç tercihlerini artırabilir.
ÖTV revizyonu, araç fiyatlarını kısa dönemde yukarı çekerken, tüketici alışkanlıklarını ve üretici stratejilerini de yeniden şekillendiriyor. Vergi düzenlemesiyle ortaya çıkan yeni fiyat dengeleri, otomotiv pazarında hem rekabetçi hem de sürdürülebilir mobilite çözümlerinin önemini yükseltiyor.
